آزاده عصاران

زودیاک شاید یکی از بهترین فیلم‌هایی باشد که نشان می‌دهد رسانه‌ها جنایت‌کارتر از آدم‌ها هستند؛ این رسانه‌ها هستند که از ترس یک قاتل زنجیره‌ای، کشوری را در وحشت و ترس نگه می‌دارند و هروقت اقتضاء کند، کمک می‌کنند مردم خشونت و ترس را فراموش کنند.

هنوز هم فکر نمی‌کنم زودیاک بهترین فیلم سال باشد اما خوشحالم از اینکه دیوید فینچر ما را با یک فیلم در مدح روزنامه‌نگاری تحقیقی و کشفیات احمقانه گزارشگران روزنامه سانفرانسیسکو کرونیکل روبه‌رو نمی‌کند.

کارتونیست و خبرنگار جنایی روزنامه کرونیکل در حال حل معمای نامه قاتل

می‌دانید که فیلم درباره قتل‌های زنجیره‌ای دهه 1960 و 70در آمریکاست که قاتلش هیچوقت به وضوح شناخته نشد.

فیلم تقریبا از زاویه کارتونیست روزنامه کرونیکل است که 9 ماه است در روزنامه کاریکاتور می‌کشد وهنوز کسی تحویلش نمی‌گیرد تا روزی‌که اولین‌ نامه قاتل زنجیره‌ای درباره جزئیات کشتن دو جوان با علائم رمزی به سردبیری می‌رسد.

از آن‌روز زندگی‌اش با درگیری‌های مربوط به حل پازل وعلائم نامه‌های قاتل تغییر می‌کند. قاتل معروف به زودیاک، می‌شود خبر اول روزنامه‌ها و موضوع روز تلویزیون و رادیو. صدای او از تلویزیون پخش می‌شود که در گفت‌وگوی زنده با روانشناس از سردرد می‌گوید و معتقد است روز تولدش باید کسی را بکشد و اصولا برای کشتن دلیل خاصی نمی‌خواهد. مردم از ترس جان خود و کودکانشان زندگی معمول را از دست می‌دهند و درکل ایالت کالیفرنیا ناامنی را تجربه می‌کنند.

چهار سال می‌گذرد و تحقیقات پلیس و روزنامه‌نگار بخش جنایی کرونیکل که تنها کسی‌ست این کارتونیست را تحویل می‌گیرد، به جایی نمی‌رسد. پلیس گزارشگران را جدی نمی‌گیرد و روزنامه‌نگارها، پلیس را دور می‌زنند و در نهایت آنقدر این پروسه تکرار می‌شود که پرونده بسته می‌شود.

فکر می‌کنم غیر از تاکید فیلم بر ظلم رسانه‌ها به مردم، به نقائص قانون هم اشاره می‌شود. قاتل شاید چندبار با مدرکی مثل ساعت مچی زودیاک ، شماره کفش، چپ‌دست بودن وحتی شهادت برادرش بر مسائل روانی می‌تواند دستگیر شود ولی فقط دلیل نخواندن دست‌خط او با نامه‌‌‌ها باعث می‌شود که از لحاظ قانونی دست پلیس کوتاه شود.

در نهایت هم وقتی تقریبا ثابت می‌شود قاتل همان کسی‌ست که چهار سال پیش باید دستگیر می‌شد، باز هم کار به جایی نمی‌رسد.

روزی‌که پلیس از سوژه دست کشیده و مردم موضوع را فراموش کرده‌اند، خبرنگار جنایی و پیگیر ماجرا دائم‌الخمر شده و زودیاک دیگر آدم نمی‌کشد...، کارتونیستی که حالا شم خبرنگاری‌اش پررنگ‌تر شده، شروع به نوشتن کتابی درباره او می‌کند. اما انگار مردم دیگر نمی‌خواهند به پدیده‌ای فکر کنند که رسانه‌ها توی بوقش کرده‌بودند و زندگی‌شان را مختل کرده بود.

این پرونده بار دیگر در سال 2002 بررسی شد اما هنوز به جایی نرسیده و مردم تقریبا آن را فراموش کرده‌اند. برای همین معتقدم زودیاک که از روی داستان واقعی آمریکایی ساخته شده، قبل از اینکه فیلم خوبی باشد، نمونه‌ خوبی‌ست برای نشان دادن ضعف قانون و پلیس و جوگیری رسانه‌ها که بسته به موقعیت زمانی، مردم را بازی می‌دهند و همه چیز بستگی به تاریخ مصرف اخبارشان دارد.